ชำมะนาด
Vallaris glabra  Ktze.
(APOCYNACEAE)

                        จรุงกลิ่นมาเลิศล้วน            บุหงาหอม  ระเหยฤๅ
                ชะมะนาดพุทธชาดพยอม           ยั่งร้อย
                ไป่เพลินเท่าเพลินถนอม              พจะนาค     นิพนธ์พี่
                ยิ่งระจิตยิ่งจิตชะม้อย                 มิ่งมื้อ         กระหือเหิม
                                                                         โคลงลิลิตมหามงกุฎราชคุณานุสรณ์ : กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์

        พันธุ์ไม้เลื้อยชนิดหนึ่งซึ่งมีใครต่อใครชอบนำมาปลูกให้เลื้อยขึ้นร้าน หรือทำเป็นซุ้มเพราะชอบกลิ่นดอกของมัน  ดอกเป็นกลุ่มสีขาว มีกลิ่นหอมคล้ายข้าวใหม่ บางทีเรียก
กันว่า ดอกข้าวใหม่ (พวกฝรั่งก็ว่า Bread flower) ใช้ทำของหอมกันมาก เช่น น้ำอบและเครื่องร่ำ

        ชำมะนาดเวลาจะขยายพันธุ์มักใช้วิธีตอนมากกว่าอย่างอื่นไม้เลื้อยชนิดนี้ อยู่ในวงศ์เดียวกับโมก และลั่นทม มียางขาวทุกส่วน ดอกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง ช่อละ
10-15 ดอก กลีบดอกสีขาวอมเขียว เชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยสั้นๆ ปลายแยกเป็นแฉกแหลม 5 แฉก ออกดอกเกือบตลอดปี นอกใช้ทำเครื่องหอมแล้ว ยังใช้ดอกลอยน้ำเป็นน้ำดอกไม้
ในการทำข้าวแช่ด้วยชำมะนาดมีถิ่นกำเนิดในเอเซียเขตร้อนขยายพันธุ์โดยการตอนกิ่ง หรือแยกจากไหล