เล็บมือนาง
Quisqualis indica  L.
(COMBRETACEAE)

             เล็บมือนางกางกลีบกระทัดรัด         เหมือนมือเจ้าปรนนิบัติพัดวีผัว
        บานเย็นบานสะพรั่งฝั่งสระบัว             เหมือนเย็นเช้าเย้ายั่วอยู่กับน้อง
                                                                                 ขุนช้างขุนแผน : สุนทรภู่        

        ไม้ชนิดนี้เป็นไม้เถาขึ้นงาม มีอยู่ทั่วๆไป เวลาเอามาปลูกประดับไว้แยกจากรากเอามาได้เป็นอย่างดี  ใบค่อนข้างโต สีเขียวอมเหลืองจนกระทั่งถึงเขียวแก่ ดอกออกเป็นช่อ
กลุ่มโตๆ มีกลีบยาวเป็นปากแตร สีชาพูอ่อนๆ มีกลิ่นหอมเริ่มในเวลาเย็น แล้วส่งกลิ่นไปตลอดทั้งคืนทั้งวัน  เสียอย่างเดียวชอบมีตัวบุ้ง  ตัวหนอนมากินใบ               

        ดอกเล็บมือนางบานใหม่สีขาวหรือขาวอมชมพู วันต่อๆมา สีจะเข้มขึ้นจนเป็นสีแดงเมื่อใกล้โรย ดังนั้นในแต่ละช่อจึงมีดอกสีอ่อนแก่คละกันไปสวยงามมาก มีทั้งชนิดกลีบ
ไม่ซ้อนและซ้อน แต่ที่เป็นของป่าดอกในช่อมักจะไม่แน่นเหมือนพันธุ์ปลูก ออกดอกดกในช่วงฤดูร้อน เล็บมือนางมีถิ่นกำเนินในเอเซียเขตร้อน อยู่ในวงศ์เดียวกับสะแก  สมอ และ
หูกวาง ทุกส่วนมีคุณสมบัติเป็นสมุนไพร ใช้เป็นยาขับพยาธิ ยาเกี่ยวกับโรคท้องเสีย ท้องผูก และใช้ทาแผล

              เห็นเล็บมือนางเหมือนอย่างเล็บน้อง       พี่ประคองเนื้อนวลเจ้าข่วนพี่
         เห็นโศกสาขาริมวารี                                 เหมือนทรงโศกโศกีระกำใจ
                                                                                                อิเหนา : พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2