ฮีตที่ 2 บุญเดือนยี่ : บุญคูณลาน บุญคูณข้าว
อันว่าการคูณลานนั้นคือ คูณข้าวเปลือก เป็นการทำบุญข้าวเปลือกเพื่อเพิ่มสิริมงคลแก่ข้าวเปลือก เมื่อตกเดือนยี่หรือ เดือนสองตอนเก็บเกี่ยวเสร็จ ชาวบ้านจะขนข้าวที่ยังไม่ได้เคาะ( นวด) ออกจากฟางนั้นไปรวมกัน ไว้ที่ลานเก็บข้าว ด้วยมีความเชื่อว่า ข้าวนั้นเป็นพืชเลี้ยงชีวิตที่มีเทพรักษา เทพท่านนั้นมีนามว่า “ เจ้าแม่โภสพ ” ซึ่งเป็นขวัญข้าวที่เลี้ยงมนุษย์ด้วย การทำบุญคูณลานนี้ จะมีการป่าวบอกพี่น้องไปร่วมทำบุญร่วมกัน โดยนิมนต์พระสงฆ์มาสวดมนต์เย็น ฉันเช้า เมื่อพระฉันเช้าแล้ว ก็ทำพิธีสู่ขวัญ( ทำขวัญ หรือสูตรขวัญข้าว) พระสงฆ์พรมน้ำมนต์ฝูงวัวควายและกุ้มข้าว นอกจากนั้นในเดือนนี้ ยังเป็นการพบปะ เครือญาติอีกครั้ง เพื่อหากใครเป็นไข้ได้ป่วยอะไร ใครมียาดีจะได้เอาไปรักษา และในเดือนนี้ชาวบ้านจะต้องตระเตรียม สะสมเพลิงฟืน และถ่าน มาไว้ในบ้านเพื่อใช้ในครัวเรือนอีกด้วย
ฮีตหนึ่งนั้น พอแต่เดือนยี่ได้ล้ำล่วงมาเถิง
ให้พากันหาฟืนสู่คนโฮมไว้
อย่าได้ไลคองนี้มันสิสูญเสียเปล่า
ข้าวและของหมู่นั้นสิหายเสี่ยงบ่ยัง
จงให้ฟังคองนี้แนวกลอนเฮ่าบอก
อย่าเอาใจออกแท้เข็นฮ้ายสิแล่นเถิงเจ้าเอย
|